Prestigjiozja britanike BBC ka publikuar sot një reportazh mbi trafikun e kanabisit në Europë, sidomos për trafikantët shqiptarë.
Gazetari grek Kostas Koukoumakas, krahas fokusit në kufirin greko-shqiptar, aty ku kanabisi trafikohet në këmbë nga shqiptarë, sjell në vëmendje premtimet e kryeministrit Edi Rama në luftën kundër drogës, por edhe kontradiktat që e shoqërojnë në veprime.
“Kryeministri shqiptar Edi Rama premtoi se nuk do të kishte pushim në luftën kundër drogës ndërsa ai shtyu hyrjen në Bashkimin Evropian. Por pak gjëra ndryshuan dhe prodhuesit e kanabisit filluan të kërkojnë tregje të reja. (…)
Tani, kryeministri shqiptar është përpjekur ta kthejë këtë tregti të paligjshme në një aset të ligjshëm ekonomik. Në maj, ai papritmas njoftoi se qeveria kishte punuar mbi një projekt-ligj për legalizimin e kanabisit mjekësor për vitin e kaluar dhe se kultivimi i paligjshëm ishte nën kontroll.
Shqipëria jo vetëm që duhet të trajtojë krimin e organizuar dhe korrupsionin, por gjithashtu duhet të bindë Bashkimin Evropian se po e bën këtë”, – shkruhet në artikull.
Më poshtë, artikulli i plotë i përkthyer në shqip nga Mapo:
“Tani ne jemi në terrenin e tyre”, thotë një nga tre oficerët grekë, duke ecur, me armë gati dhe të fryrë në jelekët e tyre antiplumb. Një distancë e shkurtër përpara shtrihet në kufirin poroz me Shqipërinë. Kjo është rruga më e madhe tokësore për trafikimin e kanabisit në Evropë.
Fshati kufitar grek i Haravgi Janinës është afër, por nuk ka tela me gjemba ose ndonjë pengesë tjetër për të shënuar kufirin.”Kanabisi trafikohet në këmbë nga shqiptarë që jetojnë në fshatra në anën tjetër të kufirit”, thotë oficeri grek Lambros Tsoumanis, i cili kalon shumë nga koha e tij duke patrulluar këto male. “Ata janë njerëz të guximshëm, të fortë dhe i njohin të gjitha kalimet si pjesa e pasme e dorës së tyre. Ata mund të mbijetojnë me ditë në pyll.”
Policia greke ka konfiskuar 1.5 ton kanabis që nga fillimi i vitit. Dy vitet e mëparshme, ata kapën gati nëntë ton. Kontrabandistët, zakonisht të armatosur me kallashnikov, mbajnë në shpinë çantat e mbushura me 40-50 kg kanabis. Ata e fshehin drogën afër pikave të caktuara – në një pemë të madhe ose një burim – dhe çantat më pas merren nga anëtarët e një rrjeti grek. Një kilogram kanabis mund të arrijë deri në 1,000 € (900 £) në Shqipëri, por baronët e drogës në Itali ose Greqi paguajnë dyfish.
Policia organizon sulme të rregullta në të dy anët e kufirit, por kontrabanda vazhdon. E gjithë kjo që duhej të ndryshonte në verën e vitit 2014, kur forcat speciale shqiptare filluan një operacion të madh në fshatin Lazarat, rreth 30 km nga kufiri grek. Granata me predha dhe predha mortaje u qëlluan në drejtim të policisë…Deri në fund u konfiskuan më shumë se 10 tonë marijuanë, mijëra bimë kanabis dhe armë zjarri. E megjithatë deri në vitin 2016, ekonomia e kanabisit në Shqipëri ishte përhapur në të gjithë vendin, sipas Nismës Globale Kundër Krimit të Organizuar Transnacional.
Ballkani tashmë ndodhet në një nga rrugët më të vendosura të trafikut të drogës në botë. Kanabisi po përfitohet nga prodhuesit e fshatrave si dhe nga grupet e krimit të organizuar që e shesin atë në të gjithë Bashkimin Evropian. Për një brez të rinjsh shqiptarësh, tregtia e paligjshme ofroi një mënyrë për të fituar para, siç bëri për nëpunësit civilë, policinë dhe politikanët, sipas Nismës Globale.
Historia e një prodhuesi
Artan, 39 vjeç, është një nga prodhuesit e rinj të kanabisit.
Ulur në një lokal në qytetin bregdetar të Vlorës, ai shpjegon se si mund të fitosh një pasuri, të paktën derisa të kapesh. “Ju mund të korruptoni shefin lokal të policisë ose Agjencinë e Zbatimit të Drogës, por nëse dikush ju përjashton, atëherë secili është jep llogari për veten e tij”, – thotë ai.
Artani nuk është emër i vërtetë. Ai kaloi dy vjet në Itali por u kthye për të drejtuar biznesin nga shtëpia e tij. “Këtë vit gjetëm një pjesë të mirë toke në kullotat afër qytetit të Tepelenës, një ecje tre-orëshe në male”, – thotë ai teksa pretendon të ketë mbjellë 50,000 bimë kanabisi vetëm këtë vit, një numër i madh edhe nga standardet shqiptare. “Ekzistojnë tre rregulla themelore – qasja në ujë, qëndrimi larg policisë e syve kureshtarë dhe durimi.”
Ai pompon ujë nga një burim 2 km larg dhe babai i tij merr pleh. Kur kanabisi është gati për shitje, Artani zhvendoset në një fshat afër kufirit. Pastaj kontrabandistët e marrin atë “ose në këmbë ose në mushka nëpër territorin grek”.
Kryeministri shqiptar Edi Rama premtoi se nuk do të kishte pushim në luftën kundër drogës ndërsa ai shtyu hyrjen në Bashkimin Evropian. Por pak gjëra ndryshuan dhe prodhuesit e kanabisit filluan të kërkojnë tregje të reja – jo vetëm Greqia dhe Italia, por Turqia, Gjermania, Hollanda dhe Britania e Madhe gjithashtu.
Raporti vjetor i drogës i departamentit të shtetit amerikan këtë vit e përshkroi Shqipërinë si një “bazë për rrjetet transkombëtare të krimit të organizuar të përfshirë në trafikimin e narkotikëve të paligjshëm në të gjithë Evropën dhe më gjerë”.
Tani, kryeministri shqiptar është përpjekur ta kthejë këtë tregti të paligjshme në një aset të ligjshëm ekonomik. Në maj, ai papritmas njoftoi se qeveria kishte punuar mbi një projekt-ligj për legalizimin e kanabisit mjekësor për vitin e kaluar dhe se kultivimi i paligjshëm ishte nën kontroll.
Shqipëria jo vetëm që duhet të trajtojë krimin e organizuar dhe korrupsionin, por gjithashtu duhet të bindë Bashkimin Evropian se po e bën këtë.
Deri më tani asgjë nuk është vendosur në linjë, kështu u shpreh një zyrtar i lartë qeveritar për BBC. Dhe përvoja e fqinjëve të Shqipërisë sugjeron se nuk do të ketë zgjidhje të shpejtë:
Greqia ka legalizuar si kërpin industrial ashtu edhe kanabisin mjekësor por me pak efekt ekonomik.
Në Maqedoninë e Veriut prodhimi i kanabisit mjekësor është i ligjshëm, por ton sytha kanabisi dhe vaj kanabisi janë zhvendosur në depo. Sa më gjatë të mbetet atje, aq më i madh rreziku do të gjejë rrugën e tij drejt tregut ilegal.
Policia shqiptare ka filluar përdorimin e dronëve për të gjetur plantacionet kryesore të paligjshme të kanabisit që kanë dalë. Por një pyll i dendur në të dy anët e kufirit grek e bën detyrën e gjurmimit të kontrabandistëve edhe më të vështirë në rrugën më të madhe të kanabisit në Evropë.