Gjergj Hani
Njëqind e katër faqe në format A5. Asgjë në terma vëllimorë. Kjo është novela e poetit Preç Zogaj që vjen si një rrufe shndritëse në qiellin e errët të vetëdijes shqiptare në raport me të shkuarën e saj të afërt, e që pasqyrohet po aq e zymtë edhe në të tashmen kaotike. “Bija e Vjetër e Nanës së Re” nuk është një novelë. Ajo është një grusht në zemër (për ata që e kanë) që të mbledh kruspull nga dhimbja që të shkakton, kur të vë përballë pasqyrës së të VËRTETËS, e të shtrëngon të shohësh shëmtinë brutale të së djeshmes sonë të përbashkët, ndaj së cilës askush nga ata që e kaluan gjallë, nuk duhet e nuk mund t’i japë liri vetes e të thotë se bëri mjaftueshëm kundra saj. Nuk e fsheh, mora ta lexoja pa ndonjë pritshmëri të veçantë, i ndikuar edhe nga prezantimet rutinore që ju bënë novelës, por që në faqet e para më thithi si një vorbull e pamëshirshme që të detyron të shohësh e të përjetosh abisin nga i cili mendoja se kisha shpëtuar.
Do të thosha shumë për këtë libërth të vockël që përcjell të vërteta të mëdha, por po ndalem këtu, për ti lënë pak hapësirë të tashmes groteske që po gërryen ekzistencat tona me anestezinë e mashtrimit. Pa dashur ti mësoj asgjë e askujt, sërish do të thosha se kjo është një novelë që ajo pjesë e klasës politike që pretendon se është rreshtuar krah së vërtetës, detyrimisht duhet ta lexojë. Duhet ta bëjë se ndoshta, e them ndoshta, do ti ndihmonte të kapërcenin termin e të ashtuquajturës “politically correct”, e cila është sajesë e atyre që urrejnë të VËRTETËN.
Këta zotërinj duhet të bëjnë zgjedhjen e tyre, mes së VËRTETËS e mashtrimit, e duhet të distancohen duke denoncuar me tone të qarta se cilat janë të VËRTETAT e mohuara nga sekretarët e partisë komuniste e rinisë komuniste që me mashtrime të hapura kanë përvetësuar shtëpinë e drobitur të konservatorëve të vërtetë, duke synuar ta rrënojnë atë përfundimisht.
Me gjithë respektin personal që kam për zotni Alibeaj e Basha, më duhet tu them se prej kohësh ka ardhur ora për t’u shkëputur nga mashtrimi vrastar për të djathtën, por sot më shumë se kurrë kjo është imperative. Me shumë dashamirësi desha tu kujtoj zotërinjve të lartpërmendur, se jam i vetëdijshëm që kjo nuk është një rrugë e lehtë, pasi e vërteta nuk ndërton rrugë të rehatshme, por është si ata gurët kryeneçë që ngrenë krye aty këtu mes vorbullave të turbullta të lumenjve të mashtrimit, e të ftojnë të gjesh kurajon për të hedhur hapat përmes tyre. Hapa që më pas do të bëhen ura mbi të cilat duhet të kalojë Historia dhe të Vërtetat e saj. Po i mbyll këta rreshta duke ftuar këdo që ka sadopak dashuri për të VËRTETËN, ti afrohet asaj me shpirt e zemër të hapur, sado e dhimbshme qoftë, ashtu siç bën “Bija e Vjetër e Nanës së Re”.
