Duhet t’i bëjmë naftën Facebook-ut, jo protestës

Nga Gentian Gaba

Çmimi mesatar i naftës në botë është 0,99 euro për litër. Sigurisht ekzistojnë diferenca të mëdha midis shteteve të ndryshme. Në vendet e pasura çmimet janë më të larta. Ndërsa në vendet e varfra, ose në vendet prodhuese dhe eksportuese, çmimi është tejet i ulët. Të gjitha shtetet e blejnë naftën në tregjet ndërkombëtare me të njëjtin çmim, diferencën te pompat e karburantit e bëjnë taksat që secili shtet vendos mbi arin e zi.

Nëse vizitojmë faqen Global Petrol Prices, e specializuar në informimin mbi çmimin me pakicë të naftës në 100 shtete të botës, do të shohim se, ndryshe nga sa ndodh për të dhëna si indeksi i demokracisë, lira e medias etj., vendi ynë ndodhet në një grupim elitar. Pra braktisim statusin e ‘vendit në zhvillim’, për t’u renditur me 1.45 euro për litër, mbrapa Gjermanisë, ku çmimi është 1.46 euro për litër, dhe përpara Irlandës, Belgjikës, Zvicrës dhe Britanisë së madhe, ku çmimi është 1.41 euro për litër.

Pa harruar se jemi një vend prodhues i naftës, por sidomos duke pasur parasysh distancën marramendëse në të ardhura që i ndan qytetarët shqiptarë nga vendet e mësipërme, rolin e luanit në këtë çmim e luajnë taksat. Shtatë taksave që shqiptarët paguajnë mbi naftën, një arritje e gjitha e jona, dhe që peshojnë rreth 109 lekë për litër, do t’u shtohet një e re. Bëhet fjalë për projektligjin që synon krijimin e Agjencisë Shtetërore për menaxhimin e rezervave fizike të karburantit. Që do të përkthehet me një tarifë shtesë.

Sigurisht kjo tarifë nuk impakton vetëm përdoruesit e automjeteve, që mesa duket janë mësuar të ecin me çmimet europiane, edhe pse rrogat dhe rrugët i kanë krejt shqiptare, por gjithë ekonominë.

Opozita e denoncoi këtë nismë, që kundërmon korrupsion, po ashtu ekspertët e fushës dhe gazetarë të ndryshëm. Por, në mungesë së Gjykatës Kushtetuese, që prej dy vitesh premtohet se do të ngrihet pas një muaji, fati i këtij projektligji mbetet kryesisht në dorë të mazhorancës.
Them kryesisht sepse ekzistonte mundësia e një reagimi qytetar ndaj rritjes së radhës të çmimit të karburanteve. Në fakt rrjetet sociale gumëzhinë pas publikimit të kësaj nisme. Meme, komente, postime dhe emojis plot indinjatë (ikonëzat me të cilat shprehen emocionet në rrjet) përmbytën hapësirën digjitale. Nga kjo hapësirë nisi edhe thirrja për protestë, në të cilën ‘populli, pa u udhëhequr nga asnjë parti, kishte vendosur të bëhej bashkë kundër vendimit të qeverisë’. Në posterin e bërë viral në rrjetet sociale thuhej:
“Ditë e hënë, datë 15 korrik, të gjithë drejtuesit e automjeteve të fikin automjetet e tyre në rrugë, rrethrrotullime dhe kryqëzime prej orës 12:00-15:00 në shenjë proteste për uljen e çmimit të naftës, minimumi në 150 lekë të reja për litër”.

Në fund, pas mijëra pëlqimesh dhe shpërndarjesh, populli mbeti në rrjet. Në rrugë jeta vijoi. Sigurisht pati nga ata që kërkuan të fajësojnë opozitën për dështimin e protestës, madje edhe më shumë sesa qeverinë për taksën e radhës, por ky nuk ishte rasti. Nëse opozita do të kishte organizuar një protestë të tillë, falë burimeve njerëzore që disponon, fikja e makinave do të kishte ndodhur. Në atë rast akuzat ndaj saj do të ishin të tilla si: ‘Po bllokojnë rrugët në kulmin e sezonit turistik’, megjithatë kjo është një histori tjetër.

Në këtë histori, atë të protestës së munguar, lajmi është se nuk mjaftojnë rrjetet sociale. Ato nuk i zëvendësojnë dot sheshet, por shërbejnë si një mekanizëm mbrojtës i psikologjisë sonë kolektive. Emocionet negative, ose pakënaqësitë që krijojnë padrejtësitë e mazhorancës, sublimohen në rrjetet sociale. Duke komentuar, shpërndarë një lajm, një meme, apo duke sharë në faqen zyrtare të kryeministrit apo ministrave, e zëvendësojnë protestën reale me këtë mëri digjitale. Nga ato që shqetësojnë vetëm ushtrinë e profileve fallco në kryeministri apo në bashkinë e Tiranës, por jo vendimmarrjen.
Rrjeti është një mjet i mirë për të informuar, ndërgjegjësuar dhe për t’u organizuar, por nga aty as nuk fiket motori i makinës dhe as nuk ulet çmimi i karburanteve. Për të bërë këtë të fundit duhet një element kyç i demokracisë: Pjesëmarrja. Andaj duhet t’i ‘bëjmë naftën’ Facebook-ut, jo protestës.