Te fibromialgjia, shenjat shtohen përgjatë ditës, shfaqen në mëngjes, vijnë duke u shtuar gjatë pasdites dhe arrijnë kulmin e acarimit në darkë
Ndonjëherë do të dëgjoni për fibromialgjinë të referuar si “diagnoza e modës” ose “sëmundje e re”, por e vërteta është se fibromialgjia është larg nga moda e re. Ka disa shekuj gjatë historisë, që referojnë për ndryshime të shumta të emrit dhe teori të hedhura përgjatë rrugës. Ndërkohë që nuk është pranuar gjithmonë nga bashkësia mjekësore dhe sot pranimi i saj nuk është universal, fibromialgjia ka bërë një rrugë të gjatë dhe hulumtimet aktuale vazhdojnë të ofrojnë prova se kjo është një sëmundje shumë e vërtetë fiziologjike. Disa të dhëna historike rreth fibromialgjisë vijnë nga një letër e vitit 2004 nga hulumtuesit Fatma Inanici dhe Muhammed B. Yunus. Çfarë ndodhi gjatë këtyre viteve (1592-1900)?
Të dhënat
Herët, mjekët nuk kishin përkufizime të veçanta për të gjitha kushtet e dhimbjes që njohim sot. Në vitin 1592, mjeku francez Guillaume de Baillou prezantoi termin “reumatizëm” për të përshkruar dhimbjet muskulo-skeletore, që nuk kanë ardhur nga lëndimi. Ky ishte një term i gjerë që do të përfshinte fibromialgjinë, si dhe artriti dhe shumë sëmundje të tjera. Përfundimisht, mjekët filluan të përdorin “reumatizëm muskulor” për kushtet e dhimbshme, si fibromyalgia, e cila nuk shkakton deformime. Dy shekuj më vonë, përkufizimet ende ishin mjaft të paqarta. Sidoqoftë, në 1815, kirurgu skocez Uilliam Balfour vuri në dukje nodulet në indet lidhëse. Ai ishte gjithashtu i pari që përshkruante pikat e tendinit (të cilat më vonë do të përdoreshin për të diagnostikuar fibromialgjinë.) Disa dekada më vonë, mjeku francez Francios Valleix përdori termin “nevralgji” për të përshkruar atë që ai besonte se i ishte referuar dhimbjes nga pikat e tendinit që udhëtonin përgjatë nervave. Teoritë e tjera të ditës përfshinin mbaresa nervore hiperaktive ose probleme me vetë muskujt. Në 1880, neurologu amerikan Xhorxh William Beard krijoi termat neurasthenia dhe myelasthenia për të përshkruar dhimbjen e përhapur së bashku me lodhjen dhe shqetësimin psikologjik. Ai besonte se gjendja u shkaktua nga stresi. Krijimi i terminologjisë më specifike shpërtheu me të vërtetë në fillim të shekullit të 20-të. Emra të ndryshëm për sëmundjen si fibromialgjia përfshinin: Myogeloses; forcimi i muskujve, fibrositis. Fibrositi, i shpikur në vitin 1904 nga neurologu britanik Sir William Gowers.
Shenjat
Simptomat e përmendura nga dr. Gowers do të ishin të njohura për ata me fibromialgji: dhimbje spontane, ndjeshmëria ndaj presionit, lodhje, çrregullimet e gjumit, ndjeshmëria ndaj të ftohtit, përkeqësimi i simptomave nga përdorimi i tepërt i muskujve. Si një trajtim, ai sugjeroi injeksione kokainë, meqenëse kokaina u përdor më pas si një anestezion i ditës. Termi fibrositis, “fibro” do të thotë ind lidhës dhe “itis” do të thotë inflamacion. Menjëherë pasi Gowers shpalosi emrin, një tjetër studiues botoi një studim që të konfirmonte shumë nga teoritë e Gowers për mekanizmat e inflamacionit në këtë gjendje. Kjo ndihmoi në çimentimin e termit fibrosit në gjuhën e folur.
Denada Xhafa, – Fibromyalgia in Albania