Prodhuesi i ilaçit që duket se shkurton kohën e rikuperimit për pacientët e sëmurë rëndë me COVID-19, thotë se do të faturojë çmimin prej 2,340 dollarë për një kurs trajtimi tipik për individët e mbuluar nga programet shëndetësore të shteteve amerikane dhe vende të tjera të zhvilluara.
Kompania “Gilead Sciences” njoftoi çmimin të hënën për ilaçin remdesivir, ndërsa tha se për pacientët me siguracione shëndetësore private kura do të kushtonte 3’120 dollarë. Shuma që pacientët do të paguajnë nga xhepi varet nga siguracioni, të ardhurat dhe faktorë të tjerë.
“Jemi në një territor të panjohur me çmimet e ilaçit të ri, një ilaç të ri në kohën e pandemisë”, tha për agjencinë e lajmeve Associated Press Dan O’Day, shefi ekzekutiv i kompanisë Gilead.
“Besojmë se na është dashur të devijojmë nga rrethanat normale dhe të çmojmë ilaçin për të siguruar qasje të gjerë në vend që të bazohemi vetëm tek vlera e ilaçit për pacientët.”
Por çmimi u kritikua menjëherë, ndërsa një grup për konsumatorët e quajti veprimin si fyerje, si rezultat i shumës së parave nga taksapaguesit të investuar për zhvillimin e ilaçit.
Kurat e trajtimit që kompania ka dhuruar për Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera do të përfundojnë brenda një jave, ndërsa çmimet do të zbatohen për ilaçin pas mbarimit të këtyre kurave të dhuruara, tha zoti O’Day.
Në Shtetet e Bashkuara, zyrtarët federalë të shëndetit kanë shpërndarë për shtetet furnizime të kufizuara, ndërsa marrëveshja me kompaninë Gilead do të përfundojë pas muajit shtator. Ata thanë të hënën se qeveria ka siguruar 500 mijë kura shtesë, të cilat kompania Gilead do të prodhojë në korrik për të furnizuar spitalet deri në muajin shtator, duke theksuar se kjo nuk nënkupton se qeveria aktualisht po blinte kaq shumë, vetëm duke siguruar disponueshmërinë.
“Ne duhet të kemi furnizim të mjaftueshëm, por duhet të sigurohemi që është në vendin dhe kohën e duhur”, tha zoti O’Day.
Në 127 vende të varfëra ose me të ardhura të mesme, kompania Gilead po i lejon kompanitë farmaceutike të prodhimit të ilaçeve të zakonshme që të furnizojnë klientët me ilaçin në fjalë. Dy shtete po zbatojnë këtë praktikë duke ofruar ilaçin me një çmim prej 600 dollarësh për kurë.
Çmimi i ilaçit remdesivir ka patur parashikime të shumta që kur u bë i pari ilaç që tregonte përmirësime ndaj koronavirusit, i cili u ka marrë
jetën më shumë se gjysëm milion njerëzve në mbarë botën gjatë gjashtë muajve. Ilaçi ndërhyn në aftësitë e koronavirusit për të kopjuar të dhënat e veta gjenetike.
Në një studim të drejtuar nga qeveria amerikane, remdesiviri shkurtoi kohën e rimëkëmbjes me 31 përqind – mesatarisht 11 ditë nga 15 ditë të pacientëve të trajtuar me kujdesin e zakonshëm. Ilaçi nuk kishte përmirësime të mbijetesës, sipas rezultateve paraprake pas dy javësh mbikëqyrjeje. Rezultatet pas katër javësh mbikëqyrjeje pritet të dalin së shpejti.
Instituti për Rishikime Klinike dhe Ekonomike, një grup jofitimprurës që analizon çmimet e ilaçeve, tha se remdesivir do të kishte një kosto efektive në një shkallë prej 4,580 dollarësh deri në 5,080 dollarësh nëse shpëton jetë. Por njoftimet e kohëve të fundit se një ilaç me kosto të ulët, në kategorinë e steroidëve, i quajtur ‘dexamethasone’ përmirëson mbijetesën, nënkupton se remdesivir duhet të ketë çmimin ndërmjet 2,520 – 2,800 dollarëve, tha grupi.
“Ky është një çmim i lartë për një ilaç që nuk tregon se ul numrin e vdekjeve”, tha përmes një emaili Dr. Steven Nissen me Klinikën e Klivlandit.
“Duke patur parasysh natyrën serioze të pandemisë, do të preferoja që qeveria të marrë përsipër prodhimin dhe shpërndarjen e ilaçit falas. Ilaçi u prodhua duke përdorur fonde të konsiderueshme nga taksapaguesit.”
Peter Maybarduk, një avokat me grupin e konsumatorëve ‘Public Citizen’ e quajti skandaloz çmimin.
“Remdesiviri duhet të jetë publik sepse për prodhimin e ilaçit u përdorën 70 milion dollarë nga fondet publike. Çmimi hedh poshtë çdo nocion se kompanitë farmaceutike do të bëjnë veprimin e duhur në kohën e pandemisë”, tha Dr. Peter Bach, ekspert i politikave shëndetësore me ‘Memorial Sloan Kettering Cancer Center’ në Nju Jork.
“Çmimi mund të kishte qënë i kuptueshëm nëse kompania do të kishte demostruar se trajtimi shpëton jetë. Por kjo nuk ndodhi.”
“Ndërsa për shumë njerëz çmimi i ilaçit remdesivir mund të jetë shokues, nga perspektiva e sistemit shëndetësor, ilaçi mund të shkurtojë me katër ditë shtrimin në spital, atëherë ilaçi ofron një vlerë të arsyeshme”, tha përmes një emaili specialisti i sëmundjeve infektive Dr. Davod Boulware me Universitetin e Minesotës.
Zoti O’Day tha se shkurtimi i kohëzgjatjes së shtrimit në spital kursen rreth 12 mijë dollarë për pacientin. Kompania Gilead thotë se deri në fund të vitit do të ketë shpenzuar 1 miliard dollarë për zhvillimin dhe prodhimin e ilaçit. Ilaçi ka marrë miratimin e qeverisë amerikane për përdorim emergjent dhe kompania Gilead ka aplikuar për të marrë edhe autorizimin e plotë.
