Politika dhe biznesi, në lojën mes tregut të lirë dhe krijimit të oligarkisë. Shfaqja e fenomenit në vendin tonë dhe populizmi me këtë term. Flet për Mapo Mero Baze, botues, analist
A ka oligarkë në Shqipëri apo është veçse një perceptim populist mbi këtë term?
Fjala Oligarkë ka hyrë në fjalorin politik nisur nga Oligarkia, e cila është një formë qeverisjeje në kohët e vjetra, kur pushtetin e kishte në duart e veta një rreth i ngushtë njerëzish. Në këtë kuptim mund të them se Shqipëria është një Oligarki, e prodhuar me ligj, pasi këtu shqiptarët votojnë vetëm për kryeministrin, të tjerat sillen rreth fituesit. Kjo është përgjegjësi e klasës politike që ka humbur në Kushtetutën e vendit mekanizmin e check-balance dhe ka kufizuar të drejtën e popullit për t’u shprehur për pushtetet e tjera përveç kryeministrit. Por në Shqipëri në mënyrë qesharake ky term nuk i adresohet politikës, por biznesit. D.m.th. atë që duhet t’ia thonë politikës, ia thonë biznesit. Dhe me këtë kanë fjalën se disa biznesmenë janë më të privilegjuar se të tjerët. Kjo është e vërtetë, por nuk është problem i tyre. Pra, ne kemi një sistem politik oligarkik. E kemi bërë vetë me ligj dhe Marrëveshja Berisha-Rama e vitit 2008 i ka vënë vulën. Është një histori që duhet bërë zhbërë. Së paku ta zhbëjmë me ligj, pastaj në praktikë.
Besoni se përdorimi i shtuar së fundmi, i termit oligarkë, qoftë nga politika, por edhe mediat dhe rrjetet sociale, po kthehet në një farë trysnie ose sulmi të padrejtë ndaj biznesit?
Ajo që perceptojnë njerëzit është se gjërat janë të grumbulluar në pak duar. Fjala vjen shikojnë që biznesmenë të mëdhenj, nuk janë të famshëm se kanë një produkt në tregun shqiptar, por janë të famshëm se kanë gjithçka. Fjala vjen, Zamir Mane nuk është i famshëm se është tregtar i madh mallrash, por është më i madhi i supermarketeve, më i madhi i kromit, më i madhi i ndërtimeve, më i madhi i resorteve turistike, më i madhi i bujqësisë etj. Shefqet Kastrati është më i madhi i naftës, por shfaqet dhe më ambiciozi në ndërtime, në industrinë e makinave, sigurimeve etj. Mund të marr dhe shembuj të tjerë. Nuk e kam në kuptimin negativ pse këta janë gjithandej, por duke qenë gjithandej, njerëzit krijojnë perceptimin se këta kanë gjithçka. Është pak dhe problem i këtyre biznesmenëve që duhet të strukturojnë të ardhmen e tyre në raport me kë fushë do dominojnë. Në botë ka miliarderë dhjetëra herë më të mëdhenj se këta tanët, por ata kanë identitet. Pronari i Amazonës është sot më i pasuri në botë, por ama ka vetëm Amazonën. Është i famshëm për atë biznes, që është ide e tij. I tillë është dhe Zukembergu. Suksesi i biznesmenëve tanë nuk është prej identitetit të tyre në biznes, por prej shpërndarjes në çdo biznes, duke kapur shtetin. Kjo krijon këtë keqkuptimin me oligarkinë. Në fakt nuk ka lidhje me të. Është më shumë kapje shteti.
Bravo ty që thua të verteten ne vesh te shurdhur . Me mire te kesh nje politikan se një çiflik ,ënderra amerikane ne shqiperi behet realitet mbrenda nates ,te japin nje koncesion , ose behesh biznesmen me nje produkt monopol ,eeeee hop behesh milardiere , <> që politika na shet , ja kane dale per bukuri ,dhe shancet qe nje shqiptare qe te behet milardjer jane 0,0001 % ,uuuuu sa keq ………… ,
keshtu do te jete ketu edhe per shume kohe ,do te jete edhe aq kohe sa ne te fillojm te mendojm ndryshe,
kur nje politikan vjedhe ,
te mos thuhet hallall ,,,,,,por te thuhet haram
per sa kohe na del nje kurve dhe na tregon se si i fiton leket ,
ne themi bravo hallall ,,,,,,,,,,,por jo turp , <<>>
per sa kohe ne te reklamojme ne televizor ,radio ,gazeta ,njerez qe nuk kane asnje vlere ,qe nuk kan moral ,njerezqe i fitojn leket duke vjedhur djersen e tjetrit keshtu do te jete ,
meqe ra fjala zoti Baze: qe politikanet majtas djadhtas si rralle her jane te bashkur per te grabitur deri ne palce popullin e dimë a ka zgjidhje dhe si do i behet ??????????
Komenti juaj është në pritje moderim
Bravo ty që thua të verteten ne vesh te shurdhur . Me mire te kesh nje politikan se një çiflik ,ënderra amerikane ne shqiperi behet realitet mbrenda nates ,te japin nje koncesion , ose behesh biznesmen me nje produkt monopol ,eeeee hop behesh milardiere , ENDERRA që politika na shet , ja kane dale per bukuri ,dhe shancet qe nje shqiptare qe te behet milardjer jane 0,0001 % ,uuuuu sa keq ………… ,
keshtu do te jete ketu edhe per shume kohe ,do te jete edhe aq kohe sa ne te fillojm te mendojm ndryshe,
kur nje politikan vjedhe ,
te mos thuhet hallall ,,,,,,por te thuhet haram
per sa kohe na del nje kurve dhe na tregon se si i fiton leket ,
ne themi bravo hallall ,,,,,,,,,,,por jo turp ,duke ofenduar nenat e mira dhe te ndershme
per sa kohe ne te reklamojme ne televizor ,radio ,gazeta ,njerez qe nuk kane asnje vlere ,qe nuk kan moral ,njerezqe i fitojn leket duke vjedhur djersen e tjetrit keshtu do te jete ,
meqe ra fjala zoti Baze: qe politikanet majtas djadhtas si rralle her jane te bashkur per te grabitur deri ne palce popullin e dimë a ka zgjidhje dhe si do i behet ??????????