Qindra njerëz, shumë prej të cilëve fëmijë, janë ekspozuar ndaj ndotjes toksike që nga fillimi i qershorit në qytetet kiliane të Quintero dhe Puchuncavi. Me ndotjen e përhapur nga industria e rëndë dhe rastet e dëmshme të kontaminimit në të kaluarën, rajoni konsiderohet si një “zonë sakrifice” e vendit.
Të paktën 105 njerëz, shumë prej tyre fëmijë , kërkuan trajtim për helmim midis 6 dhe 8 qershorit në Quintero dhe Puchuncavi, dy qytete që ndodhen rreth njëqind kilometra larg kryeqytetit kilian, Santiago. Fëmijët shfaqën simptoma të tilla si marramendje, dhimbje koke, probleme me frymëmarrjen, ndjesi shpimi gjilpërash në sy, vjellje dhe simptoma të tjera për shkak të niveleve maksimale të dioksidit të squfurit në zonë në mëngjesin e 6 qershorit.
Të prekurit nga ndotja u trajtuan në qendra mjekësore, ndërsa shkollat lokale u mbyllën për disa ditë. “Për fëmijët, ishte një ndëshkim i dyfishtë: ata u helmuan dhe u privuan nga arsimimi i tyre,” tha Manuel Pizarro Pérez , banor i Quintero dhe drejtor i OJQ-së Red Infancia Chile.
Një javë më vonë, më shumë raste të helmimit u raportuan në Quintero. Më 15 qershor, kryebashkiaku raportoi se rreth 265 fëmijë ishin pranuar në spital. Një ditë më vonë, shtypi raportoi edhe 20 raste të tjera .
Rastet e kaluara të helmimit nga ndotja
Probleme si këto kanë qenë të përsëritura në zonën e banuar nga rreth 50,000 njerëz. Në vitin 2018, më shumë se 1700 njerëz përjetuan simptoma të helmimit. Në vitin 2011, rreth 30 fëmijë u sëmurën.
Banorët tregojnë për ndotjen nga një park industrial lokal që u zhvillua nga shteti në vitet 1950. Parku tani përmban termocentrale me qymyr, rafineri bakri dhe nafte dhe impiante kimike. Greenpeace madje e quajti sitin “Çernobili Kilian”.
Zona është një nga pesë “zonat e sakrificës” të Kilit, për shkak të industrializimit të rëndë dhe ndotjes.
Megjithatë, mbikëqyrësi i mjedisit i Kilit tha më 8 qershor se “nuk ishte ende e mundur të përcaktohet” origjina e saktë e pikut të ndotjes më 6 qershor. Megjithatë, autoritetet urdhëruan tetë kompani lokale të marrin masa të përkohshme për të reduktuar ndotjen. Asnjë nga këto kompani nuk dha një shpjegim për rritjen e ndotjes.
Gladys Olivares, 56 vjeç, është mësuese në shkollën La Greda në Puchuncavi, ku ka jetuar për 24 vitet e fundit.
Të hënën, më 6 qershor, mbi 10 nga studentët e mi filluan të ndiheshin të sëmurë në klasë. Ata kishin dhimbje koke, dhimbje barku dhe marramendje. Unë vetë kisha një dhimbje koke. I thashë drejtorit, por nxënësit nuk u çuan në urgjencë sepse ajo mund të përballonte vetëm rastet më të rënda. Në fund shkolla u mbyll për tre ditë.
Në vitin 2011, në shkollë kishte raste të helmimit. Fëmijët ishin ndjerë të sëmurë dhe një kolegu im i ra të fikët. Sa për mua, zemra më rrihte aq shpejt sa mendova se do të ndalonte dhe se nuk do të merrja dot frymë. Shkolla u mbyll për dy ose tre muaj, pastaj duhej të kishim mësime në kontejnerë transporti. Pas dy-tre vjetësh shkolla u rihap disa kilometra më tutje. Në atë kohë, analizat e gjakut treguan gjurmë të ndotjes në trupin e fëmijëve.
Meqenëse shkolla është zhvendosur, nuk kemi aq pluhur qymyri, por është ende atje. Plus, toka në vit është e papastër, kështu që kur studentët luajnë, dheu ngrihet lart. Kjo është problematike sepse përmban metale të rënda dhe qymyr.
Prej vitesh banorët dhe autoritetet vendore kanë denoncuar ndotjen e zonës dhe mungesën e masave të qeverisë për reduktimin e saj.
Presidenti kilian Gabriel Boriç njoftoi mbrëmjen e 17 qershorit se fabrika Ventanas, që i përket kompanisë publike Codelco, do të mbyllet gradualisht për shkak të problemeve të vazhdueshme të ndotjes. Fabrika është një nga ato që operojnë pranë Quintero dhe Puchuncavi.
Përgatiti Liberale.al
