Pëllumb Nako
Të gjithë politologët të cilët merren me studimin e sigurisë publike dhe të aktorëve të saj, janë pothuaj njëzëri të mendimit se policia është pamja e qeverisjes që e drejton. Kjo sepse dihet që ky organ përbën monopolin shtetëror të forcës legjitime dhe nga ana tjetër vetë forca legjitime përbën edhe arsyen e ekzistencës së vetë shtetit. Dhe humbja e legjitimitetit çon automatikisht në autoritarizëm. Nga këto përkufizime duket qartë sesa fort është lidhur imazhi i policisë me atë të pjesës ekzekutive të shtetit, pra me qeverisjen.
Po të shihet me vëmendje, dy janë akset kryesore mbi të cilët perceptohet profili i policisë: në njërën anë kur efektivat e saj investohen direkt në mbrojtje të sigurisë së individit, pra në mbrojtje të jetës dhe pronës së qytetarëve si nga kërcënimet kriminale apo ato natyrore ku gjykimi publikështë i lidhur fort me “interesin” direkt të tij dhe aksi tjetër kur policia investohet në menaxhimin e përplasjeve ndërmjet interesave të grupimeve të ndryshme sociale dhe qeverisë. Pra manifestimet publike të protestës. Perceptimi në këtë moment dominohet mjaft nga bindjet politike të kujtdo që mendon pozitivisht apo negativisht për policinë dhe pjesa neutrale ndahet ndërmjet detyrës së policisë për të zbatuar ligjin dhe pjesa tjetër e lidhur me të drejtën themelore që ka çdo individ për të manifestuar në sheshe publike pakënaqësinë e tij. Në të tilla raste qëndrimet publike janë të ndryshme nga ato që shprehen në sondazhe. Këto të fundite karakterizojnë më mirë pamjen që ka policia.
Pra përdorimi i policisë në çdo rast të përplasjeve ndërmjet interesave grupeve të ndryshme sociale dhe atyre të qeverisë, e çon policinë në një besueshmëri katastrofike. Praktikisht e shkatërron atë. Dhe radha e këtyre rasteve nuk ka të sosur në këto vite të fundit, duke mbërritur në momentin më kulminant të përdorimit të dhunës gjatë prishjes së ndërtesës së Teatrit Kombëtar. Përdorimi i dhunës policore në çdo rast konfliktesh me grupet e ndryshme sociale, pa përdorur mediatimin, tregon se praktikisht qeverisja në atë moment ka marrë të tatëpjetën dhe qëndron në këmbë vetëm për arsye kalendarike të zgjedhjeve.
Në këtë kontekst, zgjidhja qeveritare gjendet te reformat policoretë cilat ajo i cilëson si me synim rritjen e efikasitetit të trupës policore nëpërmjet menaxhimit të personelit të shumtë të saj, por që në fakt rregullisht përfundojnë në kryerje lëvizjesh të pafundme të punonjësve me qëllim pastrimin e saj “nga kundërshtarët që bëjnë të rrjedhë informacioni” dhe për ta“ pasuruar me tanët gojëkyçur”, që në fund merr emërtimin reformë.
Duket qartë se këtij qëllimi i shërben edhe projektligji i fundit i qeverisë i cili në emër të rigjenerimit të energjisë së forcave policore, propozon nxjerrjen e një kategorie të punonjësve të policisë në pension të parakohshëm, për vjetërsi shërbimi. Bëhet fjalë për disa funksione ku punonjësit e policisë që kanë shërbyer për 25 vite rresht dhe kanë mbushur moshën 55 vjeç. Pra sipas ligjit të propozuar, kjo kategori do të dalë në pension për vjetërsi shërbimi, por me dëshirën e saj dhe miratimin e Drejtorit të Përgjithshëm të Policisë. Dhe kur duhet autorizimi i tij, pak rëndësi ka nëse ke ose jo dëshirë të largohesh. Të dy këto kritere të bëjnë të mendosh më të thjeshtën: që me dashje apo pa dashje nga kjo mundësi do të “përfitojnë” ata që hierarkia aktuale e policisë nuk i ka me shumë qejf“t’i ketë nëpër këmbë”.
Kjo reformë, së bashku më ato të mëparshme që ndryshuan ligjin dhe themelin e rekrutimit të punonjësve të policisë duke i dhënë mundësinë një kategorie universitarësh apo edhe ushtarakësh të futen në radhën e forcave policore jashtë rregullave tashmë të solidifikuara prej 15 vitesh, pra nëpërmjet patrullës së përgjithshme, është thënë se janë ndërmarrë për të përmirësuar shërbimin policor.
Ndaj në thelb bëhet një pyetje. Cili është qëllimi i këtyre reformave dhe si matet cilësia e policisë? Si matet cilësia e shërbimit të ofruar prej saj publikut? A ka besim publiku te policia? Askush nuk e ka vrarë mendjen. Sepse për fat të keq, të ashtuquajturat reforma nuk i kanë shërbyer logjikës publike, por asaj të lidhur me interesat e mbajtjes së pushtetit me dhunë duke u fshehur pas shkeljeve si kundërvajtjeve penale si“prishje e rendit dhe e qetësisë publike”,“grumbullim i paligjshëm” apo duke u shtuar së fundmi edhe ato të karantinës, pa harruar asnjëherë hedhjene gazit lotsjellës. Dhe ky aspekt përbën momentin kur interesat politike të qeverisjes aktuale e kanë kthyer policinë në një shtojcë të dëshirave të saj.
Sa kanë shërbyer “reformat” e deritanishme policore në kthimin e policisë në një institucion të të gjithëve? Mjafton një sondazh për të kuptuar se ç’ndodh. Sondazhi i zhvilluar vitin e shkuar dhe gjatë këtij viti nga Qendra për Studimin e Demokracisë e mbështetur nga fondacioni “FriedrishEbert”bën këtë pyetje:
A i trajton policia e shtetit të gjithë qytetarët njëlloj?
74.98 përqind e të pyeturve përgjigjen negativisht. Kjo shifër më shumë se një përgjigje është protestë e heshturndrydhur brenda çdo të intervistuari dhe përkrahje për të dhunuarit e teatrit. Kurse 22,06 kanë mendim pozitiv. 2.9 përqind nuk thonë as po e as jo. Pra nga përgjigjet e 1115 të anketuarve kemi të bëjmë me polici të politizuar dhe kjo para dhunës së teatrit apo të shoqërisë civile para disa ditëve.
Pyetjes tjetër nëse njerëzit punësohen në institucionet e sigurisë vetëm mbi bazën e meritës dhe aftësive, 76.5 përqind e tyre thonë se vetëm pakica, 9.06 përqind mendojnë se asnjë, 10.85 shumica dhe 0.81 të gjithë. Pra në organet e sigurisë punësimi bëhet mbi baza preferencash.
Sondazhi nuk tregon produktine reformave të mësipërme, nuk është gjë tjetër veçse një polici as në shërbim të publikut, as në shërbim të shtetit, por të pushtetit.
