“Hapësira e pëlqimit” shpjegon pse duhet të ndihesh optimist pas takimit me njerëz të rinj
Nga Frank T. McAndrew, Psychology Today
Ne të gjithë kemi pasur përvojën e largimit nga një bisedë me një të njohur të ri dhe interesant, duke pyetur veten nëse personi tjetër ju ka pëlqyer juve po aq sa ju e pëlqeni atë. Shumë shpesh, ne përfundojmë duke nënvlerësuar veten dhe supozojmë se kemi lënë një përshtypje të keqe duke folur shumë, duke mos folur mjaftueshëm, ose duke mos dalë si të artikuluar dhe të mprehtë.
Siç rezulton, ju mbase tregoheni shumë të ashpër me veten tuaj.
“Hapësira e pëlqimit”
Hulumtuesit kanë identifikuar diçka të njohur si “Hapësira e pëlqimit”, e cila është tendenca jonë për të nënvlerësuar se sa na pëlqejnë njerëzit ne, pas një bisede fillestare.
Psikologia Erica Boothby dhe kolegët e saj botuan kohët e fundit një seri prej pesë studimeve në të cilat të panjohurit bënin biseda me njëri-tjetrin dhe pastaj vlerësuan se sa i pëlqyen partnerët e tyre të bisedës dhe gjithashtu sa mendonin se partneri i tyre i pëlqente ata. Në mënyrë të përsëritur, studiuesit zbuluan se njerëzit raportuan se i pëlqenin partnerët e tyre shumë më tepër sesa mendonin se partnerët e tyre i pëlqenin ata dhe gjithashtu gjetën që bisedat ishin më të kënaqshme dhe interesante sesa mendonin partnerët e tyre.
Ky zbulim ndodhi në situata laboratorike, si dhe në jetën reale, i ndjekur nga njerëz që donin të mësonin “si të bisedonin me të huajt” dhe efekti ishte veçanërisht i theksuar mes njerëzve që kishin më tepër ndrojtje.
Ishte e qartë nga studimet e Boothby se problemi ishte për shkak të dështimit në leximin e saktë të sinjaleve që po dërgoheshin nga partneri bisedues, sepse individët që shihnin videokasetën e bisedave ishin në gjendje të gjykonin me saktësi shkallën e pëlqimit që njerëzit kishin për njëri-tjetrin se sa vetë pjesëmarrësit!
Pra, çfarë po ndodh këtu?
Bisedat janë gjëra qesharake
Bisedat me njerëz të rinj mund të jenë të ndërlikuara për t’u zbërthyer. Njerëzit e tjerë nuk e kuptojnë ende sensin tuaj të humorit (ose mungesën e tij), dhe asnjëri prej jush nuk e di se sa njohuri të përbashkëta ju ndani ose se sa përputhen qëndrimet tuaja. Rrjedhimisht, biseda bëhet një valle në të cilën dy njerëz hetojnë për reagime që mund të ndihmojnë në menaxhimin e ngathtësisë mes tyre. Boothby përshkruan bisedat si “komplotet e mirësjelljes” në të cilën njerëzit i përmbahen normave shoqërore dhe avancojnë versionet shoqërore të dëshirueshme të vetvetes. Eshtë e panevojshme të thuhet, bisedat që përfshijnë më shumë se dy njerëz bëhen edhe më të komplikuara.
Dhe bisedat kërkojnë që ne të balancojmë me sukses forcat “shtytëse” që i mbajnë njerëzit larg dhe forcat “tërheqëse” që i sjellin ato afër. Nga njëra anë, ne duam të njohim personin tjetër dhe ne duam që ata të na pëlqejnë (forcat “tërheqëse”), por në të njëjtën kohë mund të kemi frikë nga refuzimi shoqëror ose të zbulojmë shumë, gjë që mund të na lërë neve në një pozicion të rrezikshëm (forcat “shtytëse”).
Në biseda të tilla, kurthe të tjera psikologjike sociale si “efekti i reflektimit” mund të na bëjnë shumë vetëkritik. Efekti i reflektimit ndodh kur mbivlerësojmë masën në të cilën njerëzit e tjerë po përqendrohen tek ne, veçanërisht në mangësitë tona. Ne gjykojmë veten mbi çdo papërsosmëri fizike, çdo pyetje të çuditshme dhe çdo shaka të çalë- dhe ne mendojmë se njerëzit e tjerë i kujtojnë këto gjëra më gjallërisht dhe na gjykojnë më ashpër se sa bëjnë ata në të vërtetë. Të bëheni të vetëdijshëm për efektin e reflektimit mund t’ju ndihmojnë të lehtësoheni në situata sociale dhe t’ju bëjnë më efektiv në marrëdhëniet ndërpersonale.
Prandaj, Boothby dhe kolegët e saj konkluduan se njerëzit e tjerë me të cilët ne bisedojmë janë në të vërtetë duke komunikuar sa na pëlqejnë, si verbalisht dhe jo-verbalisht, por frika jonë e sikletit dhe preokupimi ynë me hollësitë e vetë-prezantimit marrin situatën nën kontroll – duke na shkaktuar që të humbasim sinjalet që shpresojmë të shohim.
Një pjesë e të qënit një bashkëbisedues i mirë varet pikërisht se si ndjehen të tjerët për ne. Arritja e kuptimit të hendekut të pëlqimit mund të jetë një hap i mirë si fillim.
