Po vjen “Pranvera e ballkanit”?, është pyetja që shtron Andreas Ernst në një për zviceranen “Neue Zürcher Zeitung”.
Andreas Ernst korrespondet për shumë vite nga Beogradi për të përditshmen zvicerane “Neue Zürcher Zeitung”, teksa i bën një analizë situatës në Ballkan dhe protestave që zhvillohen në Shqipëri, Mal të Zi, Serbi dhe Bosnje e Hercegovinë, bën pyetjen: A po vjen “Pranvera ballkanike”?
Ernst, i cili ka qenë korrespondent per shumë vite në Beograd, shkruan se arsyet e protestave janë të ndryshme, por kanë shumë ngjashmëri.
“Ndërsa mijëra qytetarë thërrasin për abdikim të “Sistemit Vuçiç” në Beograd për, protesues në Mal të Zi ka kërkuar dorëheqjen e Presidentit Milo Gjukanoviç. Në Shqipëri studentët e nisën protestën në dhjetor, para se opozita të nisë betejen për fundin e sundimit të Edi Ramës me bojkotin e parlamentit. Në Bosnje dhe Hercegovinë, në Banja Luka, protestat kundër lidershipit dhe politikës qeveritare të Milorad Dodik kanë thuajse një vit që po zhvillohen”, e nis artikullin e tij Ernst mbi situatën në Ballkan.
“Tharmi i protestës nuk vjen nga partitë opozitare, por nga shoqëria, e cila në demonstrate paraqitet si ‘shoqëri civile’. Simboli armiqësor që mban lëvizjet heterogjene bashkë janë udhëheqësit autoritarë, të cilët në këto vende për shumë vite dominojnë skenën politike. Demonstruesit shumë pak gjëra i bashkojnë, përveç dëshirës që të përzënë nga qeverisja të fortit e urryer”.
“Fara e mbjellë që shkakton frustrim në këto vende është shumë e ngjashme: arsye ekonomike dhe politike. Ekonomia është në stanjacion përballë papunësisë së madhe, krahu i kualifikuar i punës emigron me shumicë. Sistemi politik është nominalisht demokratik, por mungojnë mekanizmat kontrollues që bëjnë demokracinë liberale. Ekzekutivi vendos për çdo gjë, i inkorporuar në autokratët Vuçiç, Rama, Gjukanoviç dhe Dodik. Parlamentet animojnë vendimet e tyre, sistemi i drejtësisë nuk guxon të jetë i pavarur. Shumica e mediave censurohen nga qeveria. Zgjedhjet në këto kushte janë plebishit bosh përmes së cilëve udhëheqësit legjitimojnë fuqinë e tyre”, shkruan Ernst.
Më tej, Andreas Ernst shkruan se: “Në secilin shtet, protestuesit kanë shumë pak besim tek opozita zyrtare. Shumë prej tyre dyshojnë se janë alternativa më e mirë drejtë status kuosë. Të zhgënjyerit kërkojnë zgjedhje të lira dhe të ndershme, por me kushtet aktuale kjo është thuajse e pamundur”.
“Protesta e studentëve shqiptarë u shkaktua nga tarifat e larta të universiteteve, por që shumë shpejt pati vëmendjen e duhur, duke ulur arrogancën e lidershipit të Ramës. Fakti që tashmë në skenë është opozita, shkakton bezdisje tek shumë studentë”, shkruan Ernst.
Analizën për “Neue Zürcher Zeitung” e përfundon me “ngatërrimin” e Bashkimit Europian për protestat. Zëdhënësja e Komisionit Europian Maja Kocijançiç në fillim të javës u shpreh se nuk kemi të bëjmë me “Pranveren e ballkanit” sepse protestat kanë karakteristika të ndryshme. Dhe si gjithmonë, shprehet Ernst, “zëdhënësja nxjerr hajmalinë e BE-së, që rajoni ka ‘perspektivë të qartë europiane’, nese vazhdon më tutje të reformohet”.
Përgatiti: Simon Shkreli
